İslam düşüncesindeki yorum farklılıklarının sebepleri nelerdir? Açıklayınız?
İslam düşüncesinde ortaya çıkan sebepler şunlardır:
İnsanın yapısı. (zeka, kişilik, duygular vs.): Dünya üzerinden şuan var olan eskiden dünyada yaşayıp vefat eden insanları ve gelecekte var olacak insanları düşünelim. Bu insanlardan bir tanesi bile birbiriyle aynı olmayacak aynı parmak izine sahip olmayacak. Bu insanlar zeka yapılarıyla anlayışlarıyla sahip oldukları duygusal tepkilerle aile yaşantılarıyla en önemlisi karakteriyle birbirinden çok farklı olacaklardır. Böyle olunca da biz diyemeyiz ki bu insanların hepsi okuduklarından anlatılanlardan gördüklerinden aynı şeyi anlayacak. Bu mümkün değildir. Sonuç olarak farklı yapılara sahip olan insanlar dine baktıklarına kişiliklerine göre anlamlar çıkarıyorlar.
Ortam ve kültür: Bilimsel psikoloji araştırmaları bile gösteriyor ki insanların karakter oluşumları sadece DNA’larıyla ilgili değil. Doğup büyüdüğü ortam, bu ortamın sahip olduğu kültür de bir insanın karakterinin oluşmasında çok etkili oluyor. Hal böyle olunca da İslamı yorumlarken kültüründen çevresinin bulunduğu düşünce yapısından da etkilenmeden edemiyor.
Bazı ayet ve hadislerdeki yoruma açık ifadeler: Kuran-ı Kerim’de ve Hadis-i Şeriflerde yoruma açık bırakılan lafızların bırakılması yorum farklılıklarına neden olan sebeplerden bir tanesidir. Bunun üzerine de anlaşılan hükümler bazı ayet ve hadislerde farklılık gösterebilir.
Başka toplumların kültüründen etkilenmeler: Başka toplumların din anlayışında etkilenerek benzeşim kurmak da yorumlarda farklılığa sebebiyet vermektedir.
Coğrafya ve iklim: Bu iki unsur insan yapısını etkilediği gibi insan anlayışını da etkilemektedir. En-nihayet bu durum yorum farklılığını sonuç olarak doğuruyor.