Şeyh Edebali’nin “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.” sözünü kişisel hak ve özgürlük bağlamında değerlendiriniz.
Devlet, milletin bir araya gelerek oluşturduğu bir birimdir. Devletin varlığından söz edebilmek için milletin yaşaması ve güçlü olması gerekir. Şeyh Edebali’nin Osman Gazi’ye söylediği “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın” sözü bu anlamda en dikkat çekici örneklerdendir.
Bu sözü biraz açacak olursak; Devlet milleti için vardır ve milletine hizmet etmekle yükümlüdür. Bazı durumlarda millet, devletin bekası, toplumsal barış ve huzuru, hak, adalet ve özgürlük gibi sebeplerden ötürü devletin otoriter ve acımasız yüzüyle karşı karşıya kalabilir.
Ancak hani sebeple olursa olsun millet her zaman devletin merhametli, her kesimi kucaklayan ve merhametli yüzünü görmek ister. Bu nedenle devleti yönetenler, devlet adına çalışanlar ve devletin kurumlarını temsil edenler millete hizmet etmekle yükümlü olduklarını asla unutmamaları gerekir.
Devletin şefkatli yüzünü milletine gösteren devlet adamları her zaman daha fazla sevilmiş ve başarılı olmuştur. Devlet denilen birim, tüm kurumları ve çalışanlarıyla halkının hak, adalet, özgürlük, sosyal yaşam, kültürel ihtiyaçlar vb. konularda halkın sesini duymalı ve eşitlikten asla taviz vermemelidir. Tüm halkına eşit muamele ile davranmalı, dil, din, mezhep gibi çeşitli konularda ayrımcılıktan kaçınmalıdır.
Devletin ayakta kalması, yaşaması, gelişmesi ve huzur içinde olmasının tek yolu milletin hak ve özgürlüklerini korumasından geçer. Böylece düşmanlarına karşı güçlü bir devlet profili çizebilir ve bağımsız bir şekilde varlığını sürdürebilir.