Rüşvet ve iltimasın yaygınlaştığı bir ülkede hangi sorunlar ortaya çıkabilir?
İnsanların rahata olan düşkünlüğü ve kolay yoldan para kazanma isteği varlığı boyunca süregelmiştir. Rüşvet ve iltimas da bunların sonucudur. Özellikle devlet kademelerinde yer alan memurların bu tarz gelişmelere kayıtsız kalması gerektiği devletin güçlü kalabilmesi ve uzun yıllar hüküm sürmesi için gereklidir. Haksız kazanç olarak da nitelendirdiğimiz bu yaşayış tarzı elbette ki sorunlara ve sıkıntılara yol açacaktır.
Öncelikle devlet memurlarının böyle bir tavır sergilemesi ile yapılan işler başarısızlıklar sonuçlandığından devlet işlere sekteye uğrar. Keyfi yapılmaz veya keyfine göre zamansız yapılır. Sıkıntıların baş gösterdiği devlet kurumlarında ki sorunlar içinden çıkılmayacak kadar zor bir hal alır. Yetkisi ve bilgisi olmayan kişilerin layık görüldüğü işleri başarılı bir şekilde yerine getirememesi de cabası. Rüşvet ile diğer yapılması gereken işler de aksadığından mağduriyet artar.
Askeri ve siyasi alanın yanı sıra sosyal hayatta da etkisi ve olumsuz karşılığı yok sayılamaz. Askeriye de rüşvet ve iltimas ile göreve gelen yöneticilerin bilgisiz olması ile ordunun zaafa uğramış olması paraleldir. Siyasi olarak düşünürsek devletin işleyemez hale gelmesiyle sonuçlanır. Sosyal hayatta ise bilimle, bilgi birikimle ödüle layık görülmesi gereken kişiler yerine rüşvetle ödül alanların varlığı toplumda ki çalışmaların karşılıksız kaldığı etkisi oluşturur. Nerden bakarsak bakalım devlete ve topluma tam anlamıyla zarara uğramasına neden olan rüşvet ve iltimas olmaması gereken, haklının hakkının verildiği ve çalışanın layık yerlere getirildiği sistem gereklidir.