Bilginin değerine dair tek ölçüt yarar olabilir mi? Açıklayınız.

Yararcılık, ya da her şeyin mutlaka bir işe yaraması gerektiği şiarı pragmatizm olarak adlandırılır. Pragmatistler yalnızca nesneler üzerinde değil insanlar üzerinde de çok uzun zamanlar boyunca düşünmüşler ve şu sonuca varmışlardır: İnsanların tüm davranışları da yarar ile orantılı olarak ilerler. İnsanın her tercihi mutlaka kendisine yarar sağlayacak tarafa doğrudur. Bu yarar kimi zaman direkt bir yarar iken kimi zamana doğrudan olabilir. Dolayısıyla bilginin de tek değerinin yarar olabileceği bu kişiler tarafından düşünülmektedir. E var ki, bu konu hakkında bu kadar keskin bir önermede bulunmak pek yararlı sayılmaz.

 

Bilgiler çoğu zaman bireyin ya da toplumu yararına çalışmaz. Hatta bilim insanları da etik değerler bir kenara bırakıldığında sürekli olarak bir oluşumun yararına çalışmak zorunda değildirler. Kısacası mesleki etikte ya da evrenin yasalarında böyle bir mutlak yarar koşulu yok. Ne var ki bilgi eğer doğru kullanılırsa gerçekten çok büyük bir oranda yarar sağlayabilecek bir olgudur. Çünkü bilgi dilerseniz yeni icatların ortaya çıkmasında, dilerseniz insanlığa acı çektiren bir hastalığın üstesinden gelinmesinde size yardımcı olabilecek yegane olgudur. Ancak ve ancak bilgi sayesinde birey kendinde olan ile dünyada olan arasında bir bağlantı kurarak kendini dünyaya ait ve dünya ile kaynaşmış hissedebilir. Bundan dolayı bilginin yarar noktası da, genel geçer noktası da değerlidir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir