Bir devletin çağdaşları arasında geri kalmış olmasının sebepleri neler olabilir? Söyleyiniz.
Devlet olmanın gereklerini yerine getirmek önemlidir. Yaşanılan gün için değil de daha çok sonra ki zamanlar için plan oluşturma, sonra ki dönemler için hedefler belirleme, yapılan bilimsel ve teknik çalışmalara değer verip önünü açma gibi bir çok durum sayabiliriz. Sanatın gelişiminin bile bir devletin çağdaşları arasında geri kalıp kalmadığını anlamamıza yetecektir. Geri kalmışlığı reddetmek de ayrı bir mesele olup her devlet yöneticisinin kolay kabullenmeyeceği bir durumdur. Bu kabullenmeme daha gerilere gitmeyi tüm millete bunun bedelinin ödetilmesini sağlar. Ekonominin gerilemesi ve siyasi yetersizlik, iç çatışmalar, savaşlar, yönetim içinde ki anlaşmazlıklar da bir devletin çağdaşları arasında geri kalmış olma sebeplerindendir. Bu nedenle kötü yönetimin ekonomiyi bozacağı aşikardır. Ekonomisi kötü olan devletler de geri kalmaya mahkumdur.
Eğitimin kötü verilmesi ya da hiç olmayışı da bir devletin geri kalma sebeplerinden. Eğitimsiz bir toplum gelişim gösteremeyeceği gibi yapılan bilimsel ve teknik çalışmalara da katkı sağlayamayacak bu da çağın gerisinde kalmalarına sebep olacaktır. Verilen eğitimin tam manası ile dolu olması gereklidir ki boş bir eğitim süreci de bilimsel bir çalışma olmadan yetersiz kalacaktır. Kısaca sayılan tüm nedenlerin bir biri ile ilintili olduğu, bir birini tetikler nitelikte olduğu ve hep birlikte gelişim gösterdikleri açıktır. Bu nedenle genelinin gelişimi topyekun olmalıdır.