“Geçiş Dönemi” ifadesinden anladıklarınızı sözlü olarak açıklayınız.

Türkler 10.yy itibariyle Müslüman olmaya başlamışlardır. İslam kültürünün etkisiyle de yavaş yavaş yeni bir edebiyat oluşmuştur. Bu dönem Türk edebiyatı bir yandan İslam inancı, buna bağlı olarak da Fars Arap kültürünün etkisi, diğer taraftan eski Türk Edebiyatı geleneğini devam ettirmeye çalıştığı için ikilemde kalmıştır. Bu döneme geçiş dönemi adı verilir. Yani eserlerde;

• Türkçenin yanında Arapça ve Farsça kelimeler de kullanılmaya başlanmıştır.
• Yazılan eserler Hakaniye Lehçesiyle yazılmıştır.
• Uygur alfabesiyle birlikte Arap alfabesi de kullanılmıştır.
• Ortaya çıkan eserler didaktik yani öğretici niteliktedir. Yapıtların temel amacı İslamiyet’e yeni giren ya da yeni girmiş, İslamiyet’i tam olarak bilmeyen Türklere İslamiyet’in hoşluğunu ve güzelliğini öğretmektir.
• Yapıtlarda beyit ve dörtlük bir arada kullanılmıştır.
• Hece ölçüsü devam ederken aruz ölçüsü de kullanılmıştır.

Geçiş dönemi sanatçıları; Yusuf Has Hacib, Kaşgarlı Mahmut, Ahmet Yesevi, Dede Korkut ve Edip Ahmet Yükneki’dir.Geçiş dönemi eserleri ise; Kutadgu Bilig başta olmak üzere Divan-ı Lugat-it Türk, Atabetü-l Hakayık, Divan-ı Hikmet ve Dede Korkut Hikayeleridir. Bu dönem yapıtlarında İslamiyet öncesi ve İslami Kültürü iç içe görmek mümkün. Bu dönemde oluşturulmuş olan bu eserlerde İslamiyet öncesi kültürün ve dinin etkisini İslami kültürle birlikte görmekteyiz. Zamanla İslamiyetin etkisi eserlerde arttıkça eski kültürün etkisinde uzaklaşmaya başlanmıştır. Geçiş dönemi yerini İslami Döneme bırakmıştır.