Havadan oksijen ve azot eldesinde bileşenlerin hangi özelliğinin farklı olmasından yararlanılır?
Soluduğumuz havanın içerisinde bir çok element bulunmaktadır. Bu elementlerden bazılarının miktarı çok fazla iken bazıları da az miktarda bulunur. Havanın içerisinde bulunan elementlerin oranı şu şekildedir.
- %78 oranında azot
- %21 oranında oksijen ( insan yaşamı için gerekli olan en önemli element )
- %1 oranında karbondioksit, argon ve su buharı gibi diğer gazlar
Bu oranlara baktığımızda hava içerisinde en çok bulunan maddenin azot ve oksijen olduğunu görüyoruz. Özellikle tıp alanında kullanılan bu maddelerin elde edilmesinde kullanılacak en iyi kaynak havadır. Bu iki gazın kaynama noktası birbirinden farklıdır. Azot elementinin kaynama noktası -196 derece iken oksijenin kaynama noktası -183 derecedir. Bu özelliklerinden dolayı ayrımsal damıtma yöntemi kullanılarak havada bulunan oksijen azot ayrıştırılır.
Ayrımsal damıtma ile oksijen ve azot nasıl elde edilir ?
- İlk olarak hava atmosfer basıncının 40 katı oranında kapalı bir kap içerisinde sıkılaştırılır. Bu basınç miktarı oldukça yü
- Sıkıştırılma işleminden sonra farklı bir bölmeye konulan azot ünitesi -200 dereceye kadar soğutulur. Bu işlem sırasında hal değişimlerinden olan yoğuşma ve kırağılaşma meydana gelir. Azot ve oksijen sıvılaşarak yoğunlaşırken, karbondioksit ve su katı hale gelir. Bu sayede su ve karbondioksit kolayca ayrıştırılır.
- Geriye kalan azot ve oksijen karışımının genleşmesi sağlanır
- Genleşme sırasında -196 kaynama noktasına sahip olan azot gaz haline gelerek üst kısımda toplanır ve oksijen hala sıvı olduğu için alt kısımda yer alır.
Bu işlemler sonucunda oksijen ve azot elde edilerek bir çok alanda kullanılır.