Osmanlı Devleti’ndeki yaygın eğitim kurumları hangileridir?
Sıbyan mektepleri Osman Devleti’nde ilk eğitim ve öğretimin verildiği kurumlardı. Kız ve erkek çocukların beraber eğitim aldığı kurumların yanında sadece kız çocukları için açılmış mekteplere rastlamak mümkündü. Giderleri devlet adamları ya da vakıflar tarafından karşılanan bu kurumlarda eğitim 3-4 yıl sürmekte ve 4 yaşını bitiren çocuklar katılabilmekte idi.
Amacı çocuklara okuma yazma öğretmek ve din, ahlak bilgisi vermek olan Sıbyan mekteplerinde Kur’an’ın okutuluşu, tecvit ve bazı dualar öğretiliyordu. Erkek çocukların bir kısmı sıbyan mekteblerinden sonra medreselere veya 18 yy. ‘dan sonra askeri okullara gidebiliyorlardı. Mahalli okulların yanı sıra çoğunluğu devşirme çocukları eğitmek için Enderun Mektebi yada diğer bir adıyla Saray okulu Fatih Sultan Mehmet döneminde kurulmuştu. Bu okullarda yetişen devşirme çocuklar eğitilerek devlette sadrazam, vezir, ordu komutanı önemli vazifelere atanırdı.
19. yy başlarında Rüştüyelerin açılması ile birlite sıbyan mektepleri yerini rüşdiyeler için talebe hazırlayan kurumlar olan ibtidailere bırakmıştır. Sıbyan mektebi ile Sultaniler arasında günümüz orta eğitimini veren rüşdiyeler yüksek öğretime talebe hazırlayan kurumlardı. Osmanlı döneminde günümüz lise eğitimi Mekteb-i Sultani ve Darüşşafaka’da verilmekte idi. Mekteb-i Sultani müslüman veya gayr-i müslim zengin çocukların, Darüşşafaka ise fakir, anasız-babasız çocukların eğitimine tahsil edilmişti.
Yüksek öğretim ise medreselerde verilmekte idi. Dini ilimlerin yanı sıra matematik, tıp geometri gibi pozitif bilimlerin de okutulduğu medreselerde önemli hattatlar, mimarlar büyük sanatçılar yetişmiştir.