Gücün Meşruiyet Kaynağı Bakımından Sasani, Bizans ve Moğol İmparatorluklarının Benzerlik ve Farklılıkları Nelerdir?

İnsanlar bir araya gelerek sosyal bir birliktelik ve yaşama biçimi olan toplumsal yapıları oluşturmuşlardır. Bu toplumsal yapıların da her geçen gün giderek büyümesi ve belli sınırlar içerisinde var olmaya çalışmaları devletleri meydana getirmiştir.

Devlet basit tanımı itibariyle, bir araya gelmiş ve sınırlar ile çevrelenmiş organize yönetim organlarıdır. Doğal itibariyle devletler onu oluşturan halklar tarafından yönetilmektedir.  Bizans, Sasani ve Moğol İmparatorlukları başta olmak üzere pek çok devlet ve imparatorluğun örgütleniş biçiminde temel farklılık veya benzerlikler egemenliğin yani yönetme hakkının kime ait olduğuna ve kaynağına göre değişmektedir.

Sasani, Bizans ve Moğol İmparatorluklarında Meşruiyetin Kaynakları Nelerdir?

Devletlerin yönetimlerine hâkim olan unsurların bu hâkimiyetleri temelde iki farklı egemenlik kaynağına bağlanmaktadır.

Tanrısal Egemenlik: Bunlardan ilki ve en eski kökenlere sahip olan biçimidir. Bu hâkimiyet biçimi dini bir kaynaktan bezlenen hâkimiyet şeklidir. Buna göre devleti yönetmeye hakkı olan kişi veya zümre bu hakkı doğrudan tanrıdan almaktadır. Bunun yazı sıra hâkimiyet hakkını tanrıdan aldığını iddia eden zümreler ve kişiler bu hakkın devamlı olduğu iddiasıyla bunu babadan oğula geçirme yöntemini de kullanmışlardır.

Dünyevi Egemenlik: Bu hâkimiyet biçimin kökenleri antik Yunan’da site devletlerinde uygulanmaya başlayan ve zaman ilerledikçe gelişen, demokrasi yöntemi yani seçim ile iş başına getirilen hükümetler ile yürütülmektedir.

Bu üç devlette hâkimiyetin kaynağı itibariyle kutsal yani tanrısal egemenlik hakkına dayanarak hâkimiyetlerini sürmüşlerdir. Bunlardan sadece Bizans’ta sadece devlete hâkim olan zümre değil aristokrat sınıf da kutsanmış olarak kabul edilmiştir.